Strona główna » Gwara polska

Gwara polska

Na ten moment posiadamy gwarę zakopiańską na podstawie opracowania z 1883 roku: „Gwara zakopańska : studyjum dyjalektologiczne”

abo

albo; abo jako=i jak jeszcze. Czy ten wół bo- dzie? – Abo jako.

Region: zakopiański

ano

a; ano jako? a jakże? Czy będzies jad? – Ano jako?

Region: zakopiański

aze, az (as)

aż.

Region: zakopiański

báca

pastérz owiec (madżar. bács) owczarz, przełożony podczas lata nad juhasami, zarazem gospodarz w szałasie.

Region: zakopiański

bácówka

osada w hali: chatka pastérska w górach, w której nocują pastérze, wyrabiają sér i żętycę.

Region: zakopiański

bania

kopalnia rudy.

Region: zakopiański

banować kogo

nièpokoić, zaczépiać; napełniać tęsknotą.

Region: zakopiański

barzo

forma staropols., dziś bardzo: kirpce barzo we- godne; stopień wyższy: barźéj i bařéj: nogi bařéj bolą z góry, bo pre od palcy.

Region: zakopiański

bez

przez, per: bez Zawrat se wrócił; wracać bez las; z anglikę hodził bez tydzień; mame cas bez dwa dni. Także bez w znaczeniu dzisiejszym w języku ogólnopolskim =sine: bez kija, bez piéniędzy.

Region: zakopiański

biedzieć

biedę ciérpiéé: tu tele drzewa, a oni we wśi biedzą.

Region: zakopiański

bitka

bójka, bijatyka: zacął bitkę napiérwéj.

Region: zakopiański

brań

granica: od téj brani.

Region: zakopiański

bugańce

kajdany: okowali go w zelazne bugańce.

Region: zakopiański

cegánić

kłamać: Scepan nie cegańcie; cegáństwo oszu- stwo: zrobili cegaństwo.

Region: zakopiański

cełnecka

kadź do przechowywania żętycy.

Region: zakopiański

cerpak

kubek drewniany z uchem, używany przez ju- hasów do picia żętycy.

Region: zakopiański

cesta

droga, ścieżka (stsł. cêsta, czes. cesta).

Region: zakopiański

choda, chodza

droga, ścieżka wydeptana: ón beł na téj chodze.

Region: zakopiański

chycić 1. hycić

chwycić.

Region: zakopiański

ciemierzyca

biała i czarna (veratrum album v. nigrum), ziele rosnące nad Zielonym Stawem; proszek z jéj liścia drażni silnie skórę; wsypany do nosa wywołuje gwałtowne kichanie; w pewnych okolicach lud zwie to „ciemiężycą”.

Region: zakopiański

ciupaga

kij, laska, na jednym końcu ostro okuty, na drugim opatrzony rączką w postaci toporka; ozdobniejsze ciupagi nabijane są wzdłuż goździkami mosiężnymi wraz z kółeczkami ruchomymi, do nich poprzyczepianymi.

Region: zakopiański

cliwo

tęskno, nudno, markotno.

Region: zakopiański

cnić się

przykryć się: che se, cni się czego = tęskno do czego.

Region: zakopiański

cuba

czub, szczyt: ta cuba to Kościelec.

Region: zakopiański

cudować się

dziwić się: ludże śe cudują, cudowałby śe téz.

Region: zakopiański

cupić

siedzieć w kuczki, przysiąść.

Region: zakopiański

doły

doliny, ziemie zdala od Tatrów położone.

Region: zakopiański

domsyć

dokończyć utykania mchem, „dophać mehę”.

Region: zakopiański

doświadcyć

dowieść: ńe mozná doświadcyć, zem co pedżał.

Region: zakopiański

drobić nogami

tańczyć góralskiego; taniec ten polega na zręcznym przebieraniu nogami czyli drobieniu.

Region: zakopiański

W tym miesiącu wspierają Nas: